Bilime olan ilginize yön vermek için bir bilim topluluğu kurabilirsiniz. Kimi zaman tek başına bir şeyler yapmak sıkıcı ve zor olur. Beraber çalışmak, düşünceleri paylaşmak, çeşitli etkinlikler yapmak bilimle daha bilinçli ve planlı olarak uğraşmanızı sağlayacak. Newton, Edison, Feza Gürsey ve diğer bilimadamları gibi araştıracak, keşfedecek ve buluşlar yapacaksınız. Üstelik bir toplulukta çalıştığınızda, toplumsal yönünüz de gelişecek.

Bir topluluk kurmanın en zor yanı başlamaktır. Düzen içinde işleyen bir sistem kuruncaya kadar biraz zorlanacaksınız; ama bu gözünüzü korkutmasın. İlk iş olarak bilim topluluğu kurma düşüncenizi arkadaşlarınızla paylaşın. Başlangıçta 5 - 10 arkadaş yeterli. Bu işin gönüllüğe dayandığını unutmayın ve kimseyi zorlamayın. Bir yetişkinin size rehberlik etmesi gerekli. Okulunuzdaki bir öğretmen ya da birinizin velisi size rehber olabilir. Önemli olan bu kişinin, bu işe zaman ayırmayı isteyen, bilimi seven ve sizi çalışmalarınızda yönlendirebilecek biri olması. Sonra bir toplantı yeri ve tarih belirleyin.

İlk Toplantı...

Çok heyecanlı! Bilim topluluğu, çalışmalarına başlıyor. Çalışmaya başlamanın ilk adımı, bir araya gelebilmek. Toplantı yapmak bunu sağlar. Ancak, ilk kez bir araya gelen kişiler olarak öncelikle birbirinizi tanımalısınız. Bunu, bir oyunla yapabilirsiniz. Herkes sırayla adını ve ilgilendiği bilimsel konuları söylesin. Benim adım Bahar, uzay, karadelikler, yıldızlar, Mars, gökadalar ilgimi çekiyor, gibi. Buraya kadar basit. Daha sonra rehber öğretmeniniz ya da veliniz belirli bir süre tutsun. Örneğin, iki dakika. Sonra sırayla herkes bu süre içinde, daha önceden söylenmiş olan konuların hepsini saymaya çalışsın. İşin bu kısmı eğlenceli. Eğlenirken belleğinizi sınayacak, bu arada da birbirinize ısınacaksınız. Ancak, hepsinden önemlisi birbirinizin ilgilendiği konuları öğeneceksiniz. Bu da hangi konularda çalışma yapacağınız konusunda size ipucu olacak. İlk toplantıda beraber çalışmanın kurallarını da belirlemelisiniz. Kurallarınızı kendiniz koyun. Herkes sırayla bir bilim topluluğunun amaçlarının neler olması ya da olmaması gerektiğini söylesin. Bunlar üzerinde tartışıp, ortak kararlarınızı bir kâğıda yazın ve buna uyacağınıza söz verip, imzanızı atın. Toplantı saatlerine zamanında gelirim, sorumluluklarımı yerine getiririm, izin almadan topluluk odasındaki eşyaları kullanmam, canlılara asla zarar vermem gibi. Son olarak topluluğunuzun amacını ifade eden bir slogan bulun. Bu sloganı topluluk odasında görünen bir yere asın. Bu slogan, her zaman size ne yaptığınızı hatırlatsın ve size destek olsun. Bu arada çalışmalarınızı yapacak bir oda gerekir size. Okulunuzda ya da mahallenizde boş bir oda bulursanız şanslısınız. Yoksa toplantı ve çalışma amacıyla kullanacağınız bir oda sağlamaya çalışın.

Ne Yapacaksınız?

İkinci toplantıda bilim topluluğu olarak ne tip çalışmalar yapacağınızı tartışın. Beyin fırtınası burada işe yarar. Gerçekte birçok etkinliği bir arada yapabilirsiniz. Başlangıç olarak bilimsel yazıları izleyip bunları paylaşın. Her toplantıda 10 dakikanızı bilimsel yazıları okumak için ayırabilirsiniz. Bir de duyuru tahtası hazırlayın. Bunu, hem birbirinizle haberleşmek hem de bulduklarınızı, çalışmalarınızı duyurmak için kullanabilirsiniz. Basit malzemelerle deneyler yapabilir, ışığı, elektriği, havayı, toprağı, karışımları, suyu keşfedebilirsiniz. Koleksiyon yapabilirsiniz. Taşlar, yapraklar, tohumlar, deniz kabukları toplayabilirsiniz. Bir proje de yürütebilirsiniz. Bu proje, çevrenizle ilgili olabilir. Okulunuzun çevresindeki kuşları, mahallenizdeki elektrik tüketimini, ayın evrelerini araştırabilirsiniz. Eğlenceli değil mi? Daha da eğlenceli olabilir. Düşünmenizi ve yaratıcılığınızı geliştirecek oyunlar oynayın. Satranç, go gibi. İlk başta duyularınızı kullanmayı öğretecek oyunlar yararlı olur. Çünkü bir bilimadamının be. duyusunu da etkin bir biçimde kullanabilmeyi öğrenmesi gerekir. Örneğin, bir kişi çevredeki çeşitli sesleri bir teybe kaydetsin. Sonra diğerleri bunların ne sesi olabileceğini tahmin etsin. Ya da bir kişinin gözünü bağlayıp, eline bir nesne verin. Elindeki nesne ne olabilir, dokunma duyusuyla tahmin etmeye çalışsın; bu arada neler hissetiğini de söylesin. Sert, yumuşak, soğuk, pürüzlü gibi. Bir başka fikir de, beş duyuyu kullanabilecek bir robot tasarlamak. Bu robotta beş duyuyla ilgili mekanizmalar geliştirin. Oyunlarınızda, araştırmalarınızda, deneylerinizde, yani tüm etkinliklerinizde uzmanlardan yardım alabilirsiniz. Örneğin, robot tasarlarken robot toplulukları (örneğin, ODTÜ Robot Topluluğu), kuş gözlerken kuş toplulukları ya da dernekleriyle beraber çalışabilir, söyleşiler düzenleyebilirsiniz. Uzmanları toplantılarınıza davet edebilir ya da siz onları ziyarete gidebilirsiniz. İlk gidilecek yerlerden biri de bilim merkezleri. Doğayla ve bilimle ilgili belgesel filmleri de kaçırmayın. Görüyor musunuz, ne çok etkinlik var. Hâlâ aklınıza ne yapacağınız takılıyorsa, ışık, ses, elektrik, yıldızlar, atom, elementler, karışımlar, hücre, bitkiler, hayvanlar, gerikazanım, temiz enerji kaynakları, neler neler. Siz yalnızca birlikte neler yapacağınıza karar vereceksiniz. Tüm yapacaklarınızı planlayın ve bir zaman çizelgesi hazırlayın. Planlı çalışabilmek için bu bir zorunluluk.

Sizi Neler Bekliyor?

Size ait bir oda. Duvarlarında posterler olan sıcak bir ortam. Başka neler olabilir bu topluluk odasında? Bir duyuru tahtanızın olması gerektiğini söylemiştik. Ayrıca mikroskop, büyüteç, yerküre, deney tüpleri, fotoğraf makinesi, dürbün gibi aletleri de yavaş yavaş odanızda toplamaya başlayın. Yani bir laboratuvar köşeniz olsun. Bir de bilimsel kitapların olduğu bir kütüphane kurmak hoş olur. Araştırmalarınızda bu kütüphane işinize yarayacak. Topluluğunuz için bir de günlük tutun. Bu günlüğü zaman zaman okuyarak, nereden nereye yol almış olduğunuzu izleyebilirsiniz. İşleri biraz daha ilerletince bir dergi ya da gazete de çıkarabilirsiniz. "Bilim Gazetesi", "Afacanlar Bilim Dergisi"… Yaptığınız her çalışmanın kaydını, raporunu tutun. Tüm bunları bir dosyada saklayın. Üstelik, bu çalışmalar ileride birilerine kaynak olabilir, fikir verebilir. Yaptığınız tüm çalışmaları okulunuzda ya da mahallenizde sergilemelisiniz. Topluluk olmanın bir özelliği de budur. Öğrendiklerinizi, yaptıklarınızı diğer insanlarla paylaşmak. Eğer etkin çalışırsanız, belki bir gün bazılarınız keşifleriniz ve buluşlarınızla yaşantımıza yön vereceksiniz.